Podróże i aktywność ze starym lub chorym psem. Badania, ograniczenia, planowanie

Starość lub choroba psa to pewne ograniczenie – z tym się zgodzę. Ale czy to powód, by sadzać go na kanapie? Niekoniecznie! Sama podróżuję ze swoją seniorką Fibi, która w wieku 13 lat wciąż bryka ze mną po górach. Dlatego dedykuję ten post każdemu, kto szuka odpowiedzi na pytanie czy starszy lub chory pies może podróżować? Poznaj moje przemyślenia i patenty na podróże z chorym/starym psem.

W 2023, w wieku 14 lat, Fibi pojechała ze mną 560km wzdłuż Bałtyku w przyczepce rowerowej. Nasze podróże z psem i codzienne życie relacjonujemy na Instagramie @dzikoscwsercu – zaobserwuj!

Zaraz, zaraz, Magda! Dlaczego wrzucasz do jednego worka seniora i chorego psa?

Już tłumaczę!

W dużym uogólnieniu im większy pies, tym szybciej się starzeje i krócej żyje. Uśredniając, mówi się, że pies wchodzi w wiek seniora w wieku około 7-8 lat. Nie podważam tych ustaleń, ale starość psa wolę oprzeć o jeszcze jeden czynnik: jego samopoczucie. Ośmielę się więc powiedzieć, że to nie wiek, a przynajmniej nie tylko wiek, określa „starość” psa. Moim zdaniem pies senior to po prostu taki pies, w którego życie wkradają się konieczne do uwzględnienia i związane z procesem starzenia się, ograniczenia.

To samo można powiedzieć o psach przewlekle chorych… Obydwa te przypadki nakładają na nas pewne ograniczenia, choć ich źródło leży gdzie indziej.

Wpis jest długi, dlatego polecam nawigowanie przy pomocy spisu treści, dla pewności, że dotarłeś do wszystkich cennych informacji.

Co się zmienia w życiu z niedomagającym psem?

Ograniczenia nakładane przez starość, chorobę lub rekonwalescencję mogą być różne. Przede wszystkim organizm jest słabszy i bardziej podatny na wysiłek fizyczny. Pies może wolniej się poruszać, szybciej się męczyć, mieć trudności w pokonywaniu przeszkód, szybciej tracić ciepło… Starszemu psu mogą dodatkowo towarzyszyć problemy z sercem, układem pokarmowym czy nerkami. Ze względu na to wszystko zwiększa się też podatność na stres.

Niezależnie od tego czy borykacie się ze starością, chorobą, czy stopniowo wracacie do zdrowia – Wasze życie się zmienia. Spada aktywność psa, który w takich chwilach dużo odpoczywa. Może zmienić się dieta, codzienne zwyczaje, częstotliwość spacerów… Wszystko zależy od indywidualnego przypadku, kondycji psa, bieżących lub minionych chorób, stanu zdrowia, stanu psychiki…

Mimo wszystko, warto

Wierzę jednak, że w obliczu takich zmian nie trzeba całkowicie rezygnować z dotychczasowego stylu życia i planów. Wierzę też, że umiejętne podróże z psem, młodym czy starym, to źródło ciekawych bodźców i nowych doświadczeń dla psa. To także wspaniały sposób na wspólne spędzenie czasu z naszym przyjacielem.

Tylko jak to zrobić, żeby to miało ręce i nogi?

Oddaję w Twoje ręce zbiór przemyśleń i pytań, na które sam musisz poszukać odpowiedzi. Jestem daleka od namawiania w ciemno do intensywnych podróży, konkretnego typu aktywności, kategorycznego odradzania lub polecania miejsc, stylu, czasu trwania tych aktywności… Każdy pies to indywidualny przypadek. Moje myśli mogą być inspiracją i punktem wyjścia do rozmowy ze specjalistą, ale nigdy nie zastąpią wizyty, badania konkretnego psa i porady zasięgniętej u zaufanego weterynarza!

---

Wychodzę z założenia, że te wszystkie podróże z psem, wędrówki, odwiedziny u babci i inne eskapady to nasze, ludzkie fanaberie. To my psa ciągniemy ze sobą, dlatego też to na nas spoczywa wszelka odpowiedzialność za przygotowanie go i za jego dobre samopoczucie podczas takich aktywności. Dotyczy to absolutnie każdego psa, nawet zdrowego i w pełni sił. On też może czuć się niekomfortowo, stresować się nowym otoczeniem… I po prostu nie czuć się na siłach, by towarzyszyć nam w tych wojażach.

Zasada nr 1: Nie działaj na szkodę psa

Cokolwiek planujesz zrobić, niezależnie od stanu zwierzęcia, zasada jest jedna: nie działaj na jego szkodę. Planuj aktywność tak, by nie pogorszyć stanu zdrowia psa. To podstawowa i intuicyjna zasada, ale psów z ograniczeniami dotyczy jeszcze bardziej.

Dobro psa powinno być dla nas najważniejsze, a wszelka aktywność powinna co najmniej nie szkodzić, a najlepiej poprawiać stan psa (ruch, aktywność fizyczna, psychiczna, zmiana środowiska mogą, ale nie muszą działać korzystnie). Na spacer czy w podróż – wybieramy się DLA NICH, nie tylko dla siebie, dlatego w pierwszej kolejności to im ta aktywność ma sprawić korzyść, przyjemność i frajdę.

Nie boję się odpuścić. Chowam ambicje do kieszeni. Sednem podróży z psem nie jest to dokąd pojedziecie, co zobaczycie i czym będziecie mogli się pochwalić. Sednem podróży z psem jest bycie z psem.

Na tym w zasadzie mogłabym ten post zakończyć. Starość lub choroba nie są wyrokiem i nie zobowiązują do posadzenia psiego tyłka na kanapie. Aktywność można, a nawet warto kontynuować, jeśli działa ona na korzyść psa. Należy tę aktywność tak dopasować, by nie pogarszała stanu zdrowia naszego podopiecznego. I tyle, proste.

Zasada nr 2: Pies powinien mieć frajdę

Druga zasada udanego wyjazdu z psem: pies musi mieć z tych podróży/spacerów frajdę. Bez tego ani rusz. Jeśli mój pies jest wyraźnie przybity, to znaczy, że go, cholera, zawiodłam. Frajda i przyjemność przychodzi wraz z zaspokojeniem potrzeb psa. Na frajdę składa się też moje (człowieka) samopoczucie, bo każda moja frustracja boleśnie odbija się na psychice moich psów. Dlatego miej cierpliwość do spowolnionych reakcji, wybrzydzania przy jedzeniu, gorszych dni…

Frajdę zabiera stres, wyzwania niedopasowane do możliwości psa, frustracja, tempo podróży, brak czasu na odpoczynek, niedostatek jedzenia – ogólnie niezaspokojone potrzeby któregokolwiek z uczestników wycieczki.

A jak nie ma frajdy, to po co nam ten wyjazd?

Zaspokojenie potrzeb, a podróże z psem

Nie bez powodu wspominam tutaj o tych potrzebach, bo to właśnie ich zaspokojenie leży u podstaw naszego (i psów) dobrego samopoczucia oraz komfortu. Odpowiednia ilość i jakość jedzenia, odpowiednia ilość i jakość snu, poczucie bezpieczeństwa, zaspokojenie potrzeb fizjologicznych (np. wypróżnianie), aktywność fizyczna oraz stymulacja umysłowa – to podstawowe potrzeby psa.

Rozbudować je można o nieskończoną ilość przykładów.

W podróży zaspokajanie potrzeb wyraża się poprzez eksplorację terenu (stymulacja umysłowa), ruch (aktywność fizyczna), dbanie o komfort termiczny, spokój swój i otoczenia, własny kąt, stopniowe wprowadzanie wyzwań, np. obce miejsca, nowy styl życia (poczucie bezpieczeństwa), a także poprzez stosowną porcję jedzenia o odpowiedniej kaloryce i w odpowiedniej częstotliwości (potrzeba żywienia) oraz spokojny sen o odpowiedniej długości i jakości (potrzeba snu).

Potrzeby zmieniają się w zależności od psa, jego wieku, charakteru, nawyków lub przebytych/bieżących chorób. Stąd już prosty wniosek potwierdzający moje wcześniejsze rozmyślania – wiele można z psem zrobić, jeśli spełnia się jego potrzeby i pies czuje się z tą aktywnością, po prostu, DOBRZE.

Świadomość problemów (a więc i potrzeb) – badania

Skąd mam wiedzieć, że mój pies ma jakieś ograniczenia? Że boryka się z chorobą albo dogania go starość? Skąd mam wiedzieć jakie potrzeby wymagają szczególnego zaopiekowania?

Musisz przebadać psa, po prostu.

Jeśli masz w domu rekonwalescenta, pewnie omówiłeś już z weterynarzem jego ograniczenia. Jeśli natomiast Twój pies z wolna wkracza w starość i dostrzegasz pewne ograniczenia, zafunduj mu SPA u weterynarza.

Podróże z psem – jakie badania zrobić?

• Zbadaj krew (profil geriatryczny) i tarczycę – to pozwoli Ci wykryć różne rozwijające się w piesku babole.
• Zabierz na USG jamy brzusznej, by zbadać jelita, nerki, wątrobę, śledzionę i układ moczowy, i mieć pewność, że i tam nie rozwija się żaden guz.
• Zbadaj wzrok i słuch, które z wiekiem tracą swoją moc
• Zbadaj serce i płuca u specjalisty, żeby mieć pewność, że Twój pies podoła wzmożonemu wysiłkowi fizycznemu (nawet dłuższemu spacerowi)
• Zabierz go do ortopedy, by ten zbadał wszystkie stawy i upewnił się, że pies nie ma ograniczeń ruchowych
• Zadbaj o zęby oraz uwolnij je od kamienia nazębnego – choroby dziąseł i zębów wpływają na ogólny stan pieska

Tak kompleksowego zestawu badań nie trzeba robić przed każdym wyjazdem, ale warto regularnie kontrolować stan poszczególnych „części” pieska. Natomiast przed samym wyjazdem zdecydowanie warto zabrać psa do weterynarza na taki szybki przegląd. Specjalista osłucha psa, sprawdzi błony śluzowe, oczy, brzuch, węzły, zmierzy temperaturę, zrobi wywiad i na podstawie szeregu zabiegów oraz swojej wiedzy oceni stan zdrowia psa.

Dzięki tym wszystkim zabiegom będziesz wiedzieć jak przygotować się na podróż z psem.

Przemyśl wtedy:

• co pies może, a czego nie?
• jak psu ułatwić życie?
• czego unikać, by mu nie zaszkodzić?
• w jakie sytuacje, miejsca, o jakiej porze lub w jakich warunkach umieć odpuścić?
• co zawsze mieć pod ręką?

Przykład Fibi

Fibi na czas pisania tego posta [styczeń/luty 2022] ma prawie 13 lat, ale wcale nie dogania jej starość. No, nie w sensie chorób, bo oczywiście widzę u niej zmiany charakterystyczne dla seniora – gorszy wzrok i słuch czy trochę gorsza podatność na upały.

Luźne rzepki u psa

Kilka lat temu u ortopedy dowiedziałyśmy się, że Fibi ma bardzo luźne rzepki. To element stawu kolanowego, który lubi się zwichać i sprawiać problemy, eliminując psa czasowo lub na stałe z wszelkich wyczynowych aktywności. Na szczęście dla nas, mięśnie Fibi zostały ocenione na mocną piątkę z plusem i to dzięki nim rzepki trzymają się na swoim miejscu. Stopień poluzowania tych rzepek jest tak duży, że według lekarza to dziwne, że Fibi nie kuleje, ani nie okazuje bólu.

Dostałyśmy zestaw ćwiczeń wzmacniających odpowiednie partie mięśni, które regularnie wykonujemy. Zalecono nam też nie rezygnować z ruchu, bo najwyraźniej to aktywność sprawia, że trzymamy rzepki w ryzach. Planując podróż dbam o regenerację mięśni Fibi (rest-day, masaż, stopniowa rozgrzewka przed codziennym marszem) oraz tak planuję trasy, by nie przeciążać jej organizmu.

Wrzód rogówki

Innym razem, na przestrzeni około roku czy dwóch, borykałyśmy się z wrzodem rogówki, który musiał być leczony operacyjnie pod narkozą. Przez długi czas Fibi chodziła ze szwem na oku i w kołnierzu, przez co wyglądała jak pirat-inwalida.

Będąc w stałej konsultacji z naszym lekarzem-opiekunem, nie zrezygnowałam całkowicie z aktywności z Fibi, gdy ta dochodziła do siebie po operacji. Pomagało jej to zachować kondycję i dobry humor. Zrezygnowałyśmy jednak z dalekich wyjazdów i wędrówek na rzecz spokojnej eksploracji terenów nieopodal naszego domu. Z kolei po operacji usunięcia zębów, po narkozie wziewnej, która prawdopodobnie podrażniła układ oddechowy, odpuściłyśmy nawet dłuższe spacery. Z jednym niesprawnym okiem dało się jeszcze tuptać. Mając problemy z oddychaniem – rozsądniej było odpuścić.

Zmiany dermatologiczne na łapach

Przydarzyła nam się też choroba łapek (opuszek), z którą nasz lekarz nie potrafi sobie poradzić, a która powoduje dobudowywanie się opuszek (powiększanie ich), odciski, lekki dyskomfort podczas chodzenia oraz – co dla nas najgroźniejsze – podatność na szybkie ścieranie i obcieranie skóry. Ta ostatnia cecha sprawia, że Fibi średnio czuje się na śniegu, ostrych skałkach i podczas długich trekkingów po twardym podłożu.

Zmusiło nas to do ograniczenia dziennego dystansu do zaledwie 10-15 kilometrów (kiedyś dzienny dystans wynosił 20-25km) i uważniejszego planowania wędrówek.

Inne dolegliwości u starego psa

Wraz z wiekiem Fibi zaczynam zwracać większą uwagę na to, by było jej ciepło zimą i nie za gorąco latem. Skracam dystans, daję jej więcej czasu na postojach. Wspomagam jej organizm izotonikiem i zaleconymi lekami na stawy. Nie wymagam, by sprawnie poruszała się po zmroku (gorszy wzrok) i pomagam jej oświetlając okolicę mocną czołówką, dzięki której zwiększa się kontrast i niedomagającemu oku prościej zarysować kształty obiektów. Biorę też pod uwagę, że ten pies nie zawsze się odwołuje (bo mnie olewa ;)), więc często wolę mieć ją na smyczy niż puszczać luzem.

Dzięki temu dopasowaniu się do nowych warunków możemy wciąż eksplorować świat. Na nowych zasadach, ale wciąż z frajdą!

Planowanie wyjazdu ze starszym lub chorszym psem

W tej części posta do Twojej dyspozycji zostawiam przemyślenia dotyczące praktycznych aspektów podróżowania z niedomagającym pieskiem. Tak po prawdzie jest to spis rzeczy do omówienia z weterynarzem prowadzącym.

Podróże z starym psem to otwieranie się na nowe

Wszystko zaczyna się u nas, u ludzi w głowie. W obliczu nowych ograniczeń warto być otwartym na zmiany i nowe formy podróży. Może dzięki krótszym trasom zajdziecie dalej? Albo zamiast o własnych łapach i nogach spróbujecie roweru i przyczepki? Może zamiast natury miasto albo na odwrót? Może zamiast na spacer, to stacjonarnie do muzeum? Albo wycieczka kulinarna po restauracjach lub kawiarniach? Może roadtrip autem lub budowa vana, jeśli łapki niedomagają, a wciąż chciałoby się podziwiać świat? A może wyjazd nad wodę żeby odciążyć stawy, jeśli pies lubi pływać?

Wszystko zależy od tego w jakiej przestrzeni pies czuje się dobrze, jakie ma dotychczasowe doświadczenia, jak reaguje na zmiany i co mu dolega (czyli jakie ma ograniczenia). Otwartość i czujność na nowości na pewno pozwoli Wam wciąż podróżować mimo ograniczeń.

Zastanów się:

• co psu podobało się do tej pory? tym się inspiruj!
• co psa przerażało? tego unikaj! stres w chorobie to poważne obciążenie i generator sraczki ;)
• jakie masz możliwości finansowe, czasowe, zasięgowe?
• co robią Twoi znajomi, podróżnicy których obserwujesz w mediach społecznościowych?
• co sprzedają w sklepach? serio! możesz trafić na nowy gadżet (pas, przyczepkę, transporter…), które zainspirują Cię do nowej i bezpiecznej aktywności
• co chcesz zrobić? ostatecznie, ograniczenia to nie zawsze zakaz – może uda się pogodzić ograniczenia z celem, ale dojdziesz do niego nową, nieoczywistą drogą?

Dieta psa w podróży

Układ pokarmowy często przy różnych dolegliwościach dostaje rikoszetem. Również na starość metabolizm zwalnia i zmienia się zapotrzebowanie psa na poszczególne składniki odżywcze. Za tym z kolei idzie częstotliwość i wielkość posiłków – starsze psy powinny dostawać mniejsze porcje, ale podawane częściej.

W podróży trzeba więc znaleźć balans pomiędzy zapewnieniem psu odpowiedniej dla danej aktywności ilości energii. Z drugiej musisz dopasować porcje tak, by nie obciążać układu pokarmowego. Może okazać się też, że styl podróży będziesz musiał dopasować do częstotliwości podawania posiłków… Na przykład przerwą-siestą w środku dnia podczas wędrówki albo z zejściem do kwatery podczas city-break’a).

Koniecznie zadbaj, by Twój pies pił odpowiednią ilość wody.

Przemyśl:

• jak zmienił się metabolizm psa? trawi szybciej czy wolniej?
• czy pies powinien przyjmować więcej czy mniej jedzenia (kalorii) biorąc pod uwagę jego dolegliwości oraz specyfikę podróży (czasem zwiększona aktywność, nowe bodźce)?
• jakie jedzenie powinien przyjmować pies, by nie obciążyć jego układu pokarmowego?
• czy pies stresuje się nowymi miejscami i podróżą? to ważne, by nie dopuścić do biegunki – odwodni i tak już słaby organizm psa
• jeśli wyjeżdżasz na dłużej, skąd weźmiesz zapas odpowiedniego jedzenia?

Regeneracja

Starsze i chore organizmy potrzebują więcej czasu na regenerację po wysiłku.

W podróży psychika psa jest stale bombardowana bodźcami, więc tym bardziej należy zapewnić psu komfortowe warunki do snu. Podczas moich wędrówek na „fajrancie”, gdy dotrzemy do schroniska, zawsze rozkładam psom mój śpiwór albo ich kocyk. Kładę je w spokojnym miejscu, bez przeciągu i bez bodźców. Tak, by psy czuły się bezpiecznie i miały swój kąt w obcym otoczeniu.

Oprócz snu zwracam uwagę także na mięśnie moich psów, które podczas wędrówek pracują przecież z pełnym zaangażowaniem. I tak po prostu – masuję je, aby im ulżyć. Podczas delikatnego masażu całego ciała relaksuje się nie tylko ciało, ale także umysł. Ten etap dnia jest dla moich psów niczym dobranocka.

A jak masować psa? Ja uczyłam się tego na kursie pod okiem zoofizjoterapeuty. Możesz poszukać takiego kursu online albo wybrać się ze swoim psem na wizytę do takiego specjalisty, który pokaże Ci jak masować Twojego psa i przy okazji zbada jego mięśnie i stawy.

Żeby ulżyć starszemu organizmowi w wędrówce lub podczas intensywnych podróży, robię częste postoje. Podczas marszu przeplatam każdą godzinę nawet 10 minutami postoju. To dużo i często, ale taki rytm sprawia, że możemy zajść dalej w lepszym humorze. 10 minut przerwy i zdjęcie butów polecam także ludziom. Reset stóp, przysięgam ;)

Środki transportu

Żeby zwiedzić jakieś miejsce, trzeba tam najpierw dojechać. Wbrew pozorom, zarówno w przypadku młodych i zdrowych psów, jak i tych starszych lub chorych, wybór jest tak samo szeroki… Ale w przypadku tych drugich trzeba sobie dodatkowo powiedzieć o kilku kwestiach.

Auto, samolot, pociąg, autokar – każdy się nada i jeśli tylko pies dobrze znosi dany środek transportu: śmiało! Sęk w tym, że z wiekiem każdy z tych środków transportu może stać się dla psa tak samo stresujący. Na przykład, pogarszający się słuch może wtłoczyć do psiego umysłu strach, bo kto to słyszał taki klekot, syczenie i turkot w pociągu? Nie zawsze jesteśmy w stanie to przewidzieć.

Kwestią wartą przemyślenia jest nie to CZYM pojedziecie a czy będzie to transport publiczny czy prywatny. Jadąc pociągiem lub autokarem jesteś uzależniony od rozkładu jazdy i innych pasażerów. Być może Twój psi emeryt będzie potrzebował częstszych postojów? Albo zdarza mu się wymiotować lub z łatwością dostaje biegunki pod wpływem niewielkiego stresu? Z kolei jadąc autem wydajesz więcej pieniędzy i musisz coś z nim zrobić jeśli chcesz np. na kilka dni zaszyć się na górskim szlaku, nad jeziorem czy promem popłynąć na kilka dni na wyspę.

Ponownie, nie chcę wydawać werdyktu: jak jest lepiej? To są indywidualne kwestie do przemyślenia.

Przydarzające się wpadki

Starość nie radość, mawiają. W podróży starość bywa trochę upierdliwa.

Zdarza się na przykład, że starsze lub chorsze pieski mają problem z trzymaniem moczu i mimowolnie posikują. To wstydliwa sytuacja i zazwyczaj trudno wytłumaczyć postronnym, że… tak to już jest i pies nie zrobił tego celowo. Na takie przypadki polecam zaopatrzyć się w kocyk z wodoodpornej tkaniny. Wystarczy podłożyć go pod dupkę gdziekolwiek jesteście – w restauracji, w gościach, w pociągu…

Starsze i chore psy często mają problem z jakością sierści i podszerstka, co z kolei prowadzi do problemów z termoregulacją. Szybko marzną, szybko się grzeją – po prostu nie do końca radzą sobie z prawidłową kontrolą temperatury ciała. Należy taki scenariusz wziąć pod uwagę i zawczasu zaopatrzyć się w wygodne i ciepłe ubranko, gdy jest zimno oraz przyzwyczaić do niego psa. A gdy jest gorąco, wystarczy odpowiednio zaplanować atrakcje w ciągu dnia, by uniknąć aktywności w trakcie tych najgorętszych godzin.

Wrażliwość układu pokarmowego, słabsza odporność i stres wywołany nowymi warunkami może bezpośrednio przyczynić się do wywołania biegunki lub wymiotów. Cóż, zdarza się, nie będę prawić morałów jak sobie z tym radzić. Kto ma psa ten pewnie wielokrotnie już ten scenariusz rozgrywał…

O czym właściciele staruszków lub chorych psów mogą nie pomyśleć, to… ucieczki. Gorszy słuch, gorszy wzrok i trochę mniejsza tolerancja na posłuszeństwo ;) sprawiają, że puszczony luzem pies może pójść w długą za jakimś bodźcem, zwierzęciem, zapachem, człowiekiem (zdarza się że starsze psy mylą właściciela z kimś innym) lub się czegoś wystraszyć. Dbajmy więc o to, by pies był dobrze zabezpieczony (adresówka, szelki, smycz itd). No i nie puszczajmy go luzem, jeśli nie mamy zaufania do jego pomysłów lub zmysłów. Jeśli zgubi nam się chory albo stary pies, tym łatwiej o tragedię.

Pomoc weterynaryjna w podróży

Czy pies jest chory, czy zdrowy, zasada zawsze jest ta sama – miej łatwy dostęp do pomocy specjalisty. Jak to zrobisz – to Twoja sprawa. Ja osobiście zawsze wyposażam się w podobny zestaw informacji:

• telefon do lekarza prowadzącego w razie potrzeby konsultacji
• telefony i adresy lecznic na miejscu (szczególnie jeśli stale się przemieszczam wg zaplanowanej trasy), by wiedzieć do kogo uderzać i nie tracić czasu na research

Reaguj i odpuść

Jak już wspominałam wyżej, nie namawiam do podróży za wszelką cenę. To świetna aktywność poszerzająca perspektywę psa i wybiegająca poza własne osiedle, ale nie jest niezbędna.

Odpuść, gdy stan zdrowia psa zdecydowanie nie pozwala na takie ponadprzeciętne atrakcje.

Tak w podróży jak i w życiu codziennym, tak u chorego/starszego, jak i zdrowego psa, reaguj na oznaki bólu, popiskiwanie, kulawizny, oddech (wzmożone ziajanie, duszność, kaszel i katar), żwawość (nadmierne pobudzenie lub otępienie), biegunka, wymioty, przekrwienie lub zblednięcie błon śluzowych (dziąseł). To sygnały, które sugerują, że z psem dzieje się coś niedobrego.

Przygotowanie na starość

Nie myślałam o tym przy pierwszym psie, przy drugim wyszło samo, a przy trzecim świadomie tym pokieruję – mówię o myśleniu długofalowym.

Warto nauczyć psa pewnych zachowań, pokazać mu rzeczy, odgłosy, nawierzchnie i zmierzyć z wyzwaniami oraz doświadczeniami, do których będzie mógł odwoływać się na starość. Tak jak pokazujemy świat szczeniakom (socjalizacja i habituacja), tak i starsze psy powinniśmy utrzymywać w takim treningu codzienności, by przygotować na słabnącą zdolność pojmowania świata.

Nie odkryję Ameryki jeśli powiem, że powinniśmy także utrzymywać psa w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej. Kontrolowany ruch, treningi, aktywność fizyczna, ale i ćwiczenia umysłowe lub praca nosem z pewnością wpłyną na formę organizmu i jego zdolności do sprostania starości lub chorobie.

Z kolei zbudowanie relacji i stabilnej komunikacji pomoże Wam, gdy pies zacznie tracić słuch. Warto zawczasu wypracować nowy model komunikacji oparty nie na komendach głosowych, a na gestach. Psy potrafią sprawnie łączyć kropki – wystarczy, że do komendy głosowej będziesz dodawać dedykowany ruch ręką lub ciałem, by skojarzyć psu dźwięk z obrazem.

Dopiero chcesz zacząć podróżować z psem?

A co jeśli masz starego lub chorego psa, ale chcesz zacząć podróżować, wyrwać się z domu, przeżyć przygodę życia, przeprowadzić się, zrobić coś z psem i dla niego… albo po prostu gdzieś przemieścić?

Wróć do części opisującej badania, które warto zrobić psu i do tej, w której mówię o otwartości na nowe. Jeśli chcesz postawić przed psem wyzwanie podróżowania, koniecznie wprowadzaj je stopniowo. Nie rzucajcie się na głęboką wodę. Pamiętaj, że to pies nadaje charakter i tempo Twojej przyszłej podróży. A Ty jesteś jego opiekunem, w dosłownym tego słowa znaczeniu.

Jak pogodzić podróże ze zdrowym i chorym psem?

Proza życia pisze różne scenariusze. Gdy przygarniamy pod swój dach psy w odstępie kilku lat, z całą pewnością w pewnym momencie jeden z nich będzie emerytem, a drugi pieskiem mniej więcej w pełni swoich sił. I co wtedy? Jak pogodzić tak sprzeczne potrzeby psa wymagającego odpoczynku oraz psa, który pozamieniał się z wulkanem na energię?

Nie ma na to jednej, uniwersalnej rady, choć nie jest to też sytuacja bez wyjścia.

Moje sposoby

1. Dwie osoby, dwa tryby podróży. Jedziesz z partnerem i możesz wyskoczyć na intensywny i bogaty w bodźce spacer z aktywnym psem, gdy ten starszy lub chory spędzi ten czas na odpoczynku.
2. Zmiana trybu podróży. Choćby roadtripy lub przyczepka umożliwiają bycie w ruchu i angażowanie w ten ruch aktywnego psa.
3. Dopasowanie się do tego niedomagającego pieska i zapewnienie dodatkowej aktywności zdrowemu. To robię ja – wybieram dużo krótsze trasy na wędrówkach, obniżając wyzwanie dla Fibi, ale Krakersa za to angażuję w kicanie po drzewach, podawanie mi ciuchów z plecaka czy krótkie treningi z zabawką w nowym miejscu.
4. Zostawienie starszego psa pod odpowiednią opieką, gdy chcemy zrobić coś superekstra z tym aktywniejszym psem. Szczególnie trafne, gdy ma się ambicje podróżnicze i pies nie odgrywa w nich ogromnej roli, więc nie ma sensu go targać w nieznane. Jeśli nie masz takich ambicji (co nie jest niczym złym) – lepiej wybierz którąś z powyższych opcji.

Podczas takich łączonych podróży nie trzeba dwoić się i troić, by zdołać połączyć potrzeby obydwu psów. Ja mam na to inny pomysł! Lubię angażować tego sprawniejszego psa – Krakersa – w codzienne obowiązki i aktywności. Zabieram go ze sobą gdy idę po coś z kwatery do auta, gdy idę załatwić formalności na recepcji, pozwalam mu eksplorować teren gdy siedzę i gotuję przy namiocie (a drugi pies wtedy zazwyczaj śpi). Angażuję go nawet we wspólne filtrowanie wody, podczas którego specjalnie dla mnie wyławia patyki z dna strumyka.

Wykorzystaj zbiorniki wodne

Jeśli już jesteśmy przy wodzie, to zbiorniki wodne są świetnym miejscem zarówno dla starszego, jak i młodszego psa. Zdrowego psa pływanie zmęczy fizycznie, rozwinie mięśnie, a poza tym to dość stacjonarne zajęcie i nie trzeba się nigdzie przemieszczać. Starszemu psu pływanie pozwoli na chwilę zapomnieć o obciążeniach stawów i wzmocni mięśnie. W obydwu przypadkach należy kontrolować taką aktywność i zabezpieczyć psa np. kapokiem. Jedyny haczyk – pływanie czy chodzenie w wodzie bardzo męczy i nie powinno się pozwalać psu pływać „tyle ile chce”, by nie przedobrzyć.

Aktywność psychiczna

Wielokrotnie pytano mnie jaki procent trasy moje psy przechodzą bez smyczy, a ile na smyczy. Zawsze odpowiadam, że moje psy są na uwięzi przez 99% marszu. Od razu padają głosy zdziwienia – dlaczego? Nie chcesz, żeby sobie pobiegały? Przecież pies musi się wybiegać, musi się zmęczyć!

Ale czy podczas tego marszu moje psy nie mają tylu bodźców, zapachów, nawierzchni, tekstur, faktur, dźwięków… by na koniec wędrówki mogły paść zmęczone również psychicznie? Fizyczna praca to nie wszystko!

Pies potrzebuje aktywności psychicznej tak samo jak fizycznej. Nie wystarczy wybiegać psa, by uznać, że zaspokoiliśmy jego potrzeby. Z drugiej strony, nie zawsze też da się psa wybiegać, szczególnie gdy jego stan zdrowia nie ułatwia ruchu.

W takich sytuacjach wykorzystaj psi nos oraz nowe bodźce.

• zaprzyjaźnij się z noseworkiem – to aktywność polegająca na szukaniu i oznaczaniu przez psa próbek konkretnych zapachów. Możecie uprawiać nosework w domu, a potem wynieść go dalej, nawet w podróż!
• uruchom psi nos – schowaj smaczki w dłoniach i poproś psa o odgadnięcie „encepence w której ręce?”, rozrzuć smaczki w macie węchowej, w trawie, między meblami albo schowaj zabawkę za powalony konar drzewa. Poszukiwanie zasobów i węszenie za zapachem to naturalne zachowania psa, które go zrelaksują i pozytywnie zmęczą.
• zmień trasę spacerową – dostarczysz psu nowe bodźce, które pobudzą jego układ nerwowy
• uczcie się sztuczek – dobierz odpowiedni dla zdrowia Twojego psa zestaw komend i wspólnie uczcie się nowych zachowań. Takie sztuczki można zabrać w podróż i ćwiczyć je w całkiem nowych warunkach.

Szukaj takich aktywności, które sprawią Wam radość!

Podsumowanie – podróże z chorym/starym psem

Ależ to był post! Chyba najdłuższy na Dzikości…? Fajnie, że tu dotarłeś, a jeszcze fajniej, jeśli wyciągniesz z tego posta coś dla siebie.

Podróże z psem, szczególnie takim niedomagającym to JEST pewne ograniczenie, ale jak widzisz – to nie powód, by rozłożyć się na kanapie jak żaba na liściu i tak już przeleżeć po kres wspólnych dni. Aktywność i podróże są w zasięgu Waszych rąk i łap! Co więcej, od podróży ze zdrowym psem różni się tylko i aż tym, by jeszcze czujniej obserwować naszego podopiecznego i skłaniać się ku kompromisom na korzyść psa. Jeśli tylko wprowadzicie je do życia mądrze i stopniowo, czeka Was jeszcze wiele przygód!

Szerokości i zdrowia!